جایگاه منطق در اجتهاد

#سوال_شماوپاسخ_مشاور

❓❓ #سوال_شما

💠 جایگاه منطق در اجتهاد چیست؟
💠 اجتهاد در دیدگاه استاد فرحانی چیست؟

✅ #پاسخ_مشاور : حجت الاسلام مقدسی

🔅سلام علیکم

💢در مورد جایگاه منطق در اجتهاد:
🔅منطق ابزار تفکر صحیح است . شما برای هر فرآیند فکری نیازمند منطق هستید. منطق مقدمه ای برای فلسفه است و تسلط بر مبانی فلسفی در بخش های مختلف علم اصول کاربرد دارد . همچنین اجتهاد که خود فرآیندی فکری است به منطق نیاز دارد .
🔅یکی از مهمترین کاربردهای منطق عصمت بخشی از خطا در ساختار علوم است. یعنی منطق علاوه بر اینکه عصمت بخش از خطا در گزاره های علوم است در ساختار علوم نیز عصمت بخش از خطا است.
🔅استاد فرحانی در بحث ساختار شناسی علم اصول که فایلش رو در کانال گذاشته بودیم و هم چنین در جلسات «مدل تولید علوم انسانی» به نقش منطق در عصمت بخشی از خطا در ساختار علوم اشاره می کنند.
🔅البته این آثاری که عرض کردم برای منطقی است که به صورت صحیح فهم شود. اگر جایگاه باب برهان و شروط مقدمات برهان و «عرض ذاتی» فهمیده شود و جایگاه قواعد ماده و صورت درست بیان شود بسیاری از خلط هایی که در منطق اتفاق می افتد بر طرف می شود.
🔅از طرف دیگر با فهم مشهورات و یقینیات و معیار سیر تفکری در معلومات عقل عملی بسیاری از خطاهایی که بزرگان علم اصول و فقه دچار شدند برطرف می شود.
💢 اجتهاد در نظر استاد
🔅در نظر ایشان اجتهاد یعنی سازمان و مدرسه فکری داشتن. یعنی مجتهد کسی است که سازمان اصولی او منسجم باشد و در این سازمان تناقض وجود نداشته باشد و کسی که هنگام تطبیق سازمان اصولی اش با منابع دین و قرآن و احادیث کمترین تاویل را در آیات و روایات داشته باشد اعلم است
🔅مثلاً شما وقتی مبانی اصولی محقق خویی را مطالعه می کنید اگر در ابتدای این علم قائل به «مسلک تعهد» می شود یا مبانی خاصی در انشائیات دارد و ... در جای جای علم اصول به مبانی خودش ملتزم است و بر اساس آن حکم می کند. بر خلاف برخی دیگر که در بخش های مختلف علم مبانی ای دارند که با یکدیگر سازگاری ندارد. حضرت امام نیز اینگونه است که در علم اصول دقیقا ضوابط فلسفی را رعایت می کند و با تفکیک آنها به دقت در تمام علم به مبانی خودش ملتزم است. ولی تفاوت حضرت امام و محقق خویی در این است که وقتی مبانی اصولی امام در بخش های مختلف فقه مانند ادلّه موانع و خلل صلات تطبیق می کند برای رعایت نظرات اصولی خود مجبور به تاویل روایات نیست.

#مشاوره_مجازی